(Bu sayfanın son güncellenme tarihi: 22 Ocak 2021)
Şehirpazar Van'ın Erciş ilçesine bağlı bir köydür. Erciş ilçe merkezine 28, Van il merkezineyse 128 km. mesafededir. 2013'te çıkan Bütünşehir Yasası'yla Van'ın büyükşehir olmasıyla köyümüz de halihazırda Van Büyükşehir ve Erciş belediyelerine bağlı bir mahalle statüsündedir.
Köyde 70-80 hane bulunmaktadır. Köyün nüfusu, son sayıma göre 503'tür. Fakat bu kadarına yakını da köyden göç etmiştir. Göç edenlerin büyük kısmı Erciş ilçe merkezine, bir kısmı da çeşitli Batı illerine yerleşmişlerdir. Bunun yanında, köyde yerleşik bulunduğu halde çalışmak üzere, özellikle büyük şehirlere giden bir kesim de vardır ki, bu kesimi oluşturanların büyük çoğunluğu genç erkeklerdir. Geçmişe göre azalmış olsa da göç bugün de devam etmektedir.
Geçmişte köyün su ihtiyacı üç tane mahalle çeşmesinden sağlanırdı. Yaklaşık on yıl önce su şebekesinin kurulmasıyla artık her evde su vardır. Şebeke suyu köyün dağlarındaki doğal kaynaklardan gelmektedir. Yüzüncü Yıl Üniversitesi’nce bu suya en yüksek içme suyu kalitesini belirten hayat suyu standardı verilmiştir.
Köyde pek tarım ürünü yetiştirilemez. Yükseltisinin 2200 metre olması bu duruma etki eden başlıca etmendir. Bazı ailelerin evlerinin etrafında kendi ihtiyaçları kadar ektikleri küçük bostanlar köyün tarımsal etkinlikleri arasında sayılabilir. Genellikle fasulye, soğan, marul, patates gibi mevsimlik sebzeler yetiştirilir.
Köy, Erciş'in kuzeyinde, Zilan Deresi (Geliyê Zîlan) olarak bilinen yörede yer alan on civarında köyden biridir. Dağlık bir coğrafyada kurulmuştur.
Nüfus ve Yerleşim
Köyün Tarihçesi
Şehirpazar köyünün Kürtçe adı Şarbazar'dır. Köyde Şeyh Aşireti mensupları oturmaktadır.
Bir rivayete göre, 1800'lerin başında, İshakpaşa Sarayı'nın o zamanki paşası Mahmut Paşa'nın yaveri iken aralarında çıkan bir anlaşmazlık üzerine yanına yakın ailesini alarak Erciş'e gelip yerleşen Şeyh İsmail önce bugünkü Işıklı (Êrşat) köyüne yerleşir, fakat aile hayvancılıkla uğraştığı için bu ovalık köyde fazla barınamaz. Bir taziye ziyareti için Şarbazar'a gidince köyü çok beğenir ve hayvancılığa oldukça elverişli olan bu dağ köyünü Torunî Aşireti'nden bir heybe altın ve 40 kısır koyun karşılığında, 11.000 dönümü tapulu, 30.000 dönüm kadarı da civardaki men'a olmak üzere, 40.000 dönüm civarında arazisiyle satın alır ve ailesiyle gelip yerleşir.
Bir başka rivayete göreyse Şeyh İsmail'in köyü daha önce görmüş olma olasılığı vardır. Zira Şarbazar, sarayın bulunduğu Doğubayazıt'a uzak değildir. Dağ yolundan atla birkaç saatte varılabilecek bir mesafededir. Buna göre Şeyh İsmail önceden görüp bildiği ve beğendiği bu köyü gelip satın almıştır.
Ulaşım
Köye ilçe merkezinden ulaşım sorunu yoktur. Minibüslerle, çoğu zaman pazar da dahil olmak üzere, haftanın her günü Erciş’e düzenli ulaşım vardır. Minibüsler genellikle sabah ilçe merkezine gidip akşama doğru köye dönmek suretiyle günde birer sefer yaparlar. Köye Erciş’ten ulaşımı sağlayan yolun tamamı asfalttır.
Köyde sabit telefon hattı yoktur. Turkcell ve Vodafone mobil şebekeleri vardır.
Sosyal Hayat
Köyde sağlık ocağı yoktur. Şehirpazar Köyü sakinleri Işıklı köyündeki Toplum Sağlığı Merkezi’ne kayıtlıdır.
Köyün okulu faal durumdadır. İki derslikli okul binası ve iki daireli lojman binası birkaç yıl önce yapılmıştır. Öğrenci sayısı yıldan yıla 50 ile 100 arasında değişmektedir. Okul bahçesinde basketbol sahası vardır. Uydu kanalıyla internet bağlantısı vardır.
Köyün camisi, taziye evini de içermekte olup yakın zamanda yapılmıştır.
Köyde bir iki ufak çaplı bakkal dükkânı vardır.
Yerleşim yerinden 2 km. uzaklıkta Acı Su (Kaniya Tehl) denen bir maden suyu kaynağı vardır. Henüz bilimsel bir çalışma yapılmamış olsa da bu suyun özellikle böbrek rahatsızlığı olanlara iyi geldiği söylenmektedir. Burası sıklıkla piknik alanı olarak da kullanılmaktadır.
Köyün başlıca ekonomik etkinliği hayvancılıktır. Koyun, keçi ve sığır yetiştirilir. Hayvancılığın yanında, gençlerin ilçe merkezine ve çeşitli Batı illerine gidip çalışarak ailelerine sağladıkları maddi katkının da köyün aile ekonomisi üzerindeki etkisi büyüktür.
Köyde ayrıca doğal olarak elma, yabanarmudu, dağ eriği (huluk; Prunus spinosa), kuşburnu (şîlan), üvez (givîj) gibi meyveler yetişir. Bu meyvelerin ağaçlarına şimdiye dek herhangi bir tarımsal müdahale olmamıştır. Bu nedenle tamamen doğaldırlar. Burada yetişen elmalar fındık iriliğinde oldukları gibi, erik büyüklüğünde olanları da vardır. Tatlı olanlarına rastlansa da çoğunlukla ekşidirler. Armutlar da ceviz büyüklüğünde olup, yaygın olarak bilinen armutlardan daha az tatlıdırlar. Dağ eriği de bol rastlanan bir meyvedir. Hem sarı hem de kırmızı türü vardır. Yine kuşburnu da köyde bolca rastlanan bir meyvedir. Ayrıca bir tür üvez de yine bol miktarda yetişen doğal ürünlerdendir. Köylü bunların hepsinden faydalanmaktadır. Şehirpazar köyünde bugüne kadar hiç tarım ilacı ve gübre kullanılmamıştır.
Yayla muzu olarak bilinen uşkun da (rubês; Rheum ribes) Şehirpazar’da doğal olarak yetişen ürünlerden biridir. Yetişme süresi çok sınırlıdır. Mayıs sonlarında çıkmaya başlayan uşkun en fazla bir ay yenebilir durumdadır. Köylü yine bundan da faydalanmaktadır.
Köyde hayvancılık yapıldığı için hayvanlara kışın yedirilecek ot ve saman köyün etrafındaki doğal çayırlıklardan temin edilir. İlkbaharda, mayıs sonlarından itibaren bu çayırlıklar otlatmaya kapatılır, bu esnada hayvan besleyen aileler köye 3-5 km. mesafedeki yaylalara çıkar ve ağustos sonlarında otlar biçilip toplanana kadar yaylada kalır.
 |
| Sürüsüne bereket |
 |
| Yaylaların gelini kınalı keklik |
 |
| Her tarafından hayat fışkırır köyümüzün |
 |
| 3000 m.ye yakın yükseklikte süsenler |
 |
| Bütün ihtişamıyla Süphan Dağı |
 |
| Yörede çok sayıda gölcük ve gölet vardır. |